Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công Năm 2024 Đạt 72,9% – Cơ Hội Và Thách Thức

1. Tổng Quan Tình Hình Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công Năm 2024

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến ngày 31/12/2024, lũy kế giải ngân vốn đầu tư công đạt 548.569,3 tỷ đồng, tương đương 72,9% kế hoạch (752.476,4 tỷ đồng). Tính đến ngày 31/01/2025, con số này ước tính 635.579,9 tỷ đồng, đạt 84,47% kế hoạch.

📌 Những điểm nổi bật:
✅ Giải ngân vốn ngân sách trung ương (NSTW) đạt tỷ lệ cao hơn cùng kỳ 2023, nhưng vốn ngân sách địa phương (NSĐP) còn thấp.
✅ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội (KTXH) đạt 97,38% kế hoạch, đóng góp quan trọng vào nền kinh tế.
✅ Một số bộ, ngành và địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao như: Hải Phòng (99,83%), Sóc Trăng (99,67%), Bộ Giao thông vận tải (97,21%)…
✅ Ngược lại, nhiều địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp dưới 65%, điển hình như Quảng Ngãi (57,41%), Lâm Đồng (60,49%), Kiên Giang (63,27%)…

Dù đạt kết quả khá tích cực, nhưng việc giải ngân vốn đầu tư công chưa đồng đều giữa các bộ, ngành và địa phương, đặt ra những thách thức lớn trong việc tối ưu hóa nguồn vốn và đảm bảo tiến độ các dự án trọng điểm.

2. Các Dự Án Trọng Điểm Và Vấn Đề Giải Ngân

Đến cuối năm 2024, tổng vốn giải ngân cho 9 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải đạt 70.743,08 tỷ đồng, tương đương 72,9% kế hoạch năm. Tuy nhiên, tốc độ giải ngân này vẫn thấp hơn mức trung bình của cả nước (80,32%).

📌 Một số dự án lớn đang triển khai:
🔹 Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu: Gặp khó khăn trong xác định giá trị giải phóng mặt bằng (GPMB).
🔹 Cao tốc Bến Lức – Long Thành: Cần điều chỉnh chủ trương đầu tư.
🔹 Các dự án khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Nai): Chậm cấp phép khai thác mỏ nguyên vật liệu, ảnh hưởng tiến độ thi công.

Những thách thức này không chỉ khiến tiến độ các dự án bị kéo dài, mà còn làm tăng chi phí đầu tư do giá vật liệu và nhân công tăng cao.

3. Những Thách Thức Cản Trở Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công

📌 Ba nguyên nhân chính khiến giải ngân vốn đầu tư công chậm:

3.1. Giải Phóng Mặt Bằng Chưa Đáp Ứng Tiến Độ

🔸 Nhiều dự án trọng điểm gặp khó khăn trong công tác GPMB, đặc biệt là các tuyến cao tốc lớn.
🔸 Một số địa phương chậm xác định giá trị bồi thường, gây ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao mặt bằng cho nhà thầu.

3.2. Nguồn Cung Nguyên Vật Liệu Hạn Chế

🔸 Chậm cấp phép khai thác mỏ vật liệu xây dựng, khiến nguồn cung không đáp ứng được tiến độ thi công.
🔸 Giá vật liệu xây dựng tăng cao, ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính của các dự án.

3.3. Thủ Tục Hành Chính Chậm Trễ

🔸 Các quy trình điều chỉnh chủ trương đầu tư, gia hạn vốn vẫn còn phức tạp, làm chậm việc triển khai dự án.
🔸 Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương chưa thực sự hiệu quả, gây ảnh hưởng đến tốc độ giải ngân vốn.

4. Đề Xuất Giải Pháp Đẩy Nhanh Tiến Độ Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công

📌 Để cải thiện tình hình giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025, cần tập trung vào bốn giải pháp trọng tâm:

4.1. Thúc Đẩy Công Tác Giải Phóng Mặt Bằng

✅ Rút ngắn thời gian xác định giá trị bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân.
✅ Ưu tiên giải quyết vướng mắc pháp lý trong công tác đền bù, hạn chế khiếu kiện kéo dài.
✅ Địa phương cần cam kết hoàn thành công tác GPMB đúng tiến độ trước khi giải ngân vốn đầu tư.

4.2. Đảm Bảo Nguồn Cung Nguyên Vật Liệu

✅ Đẩy nhanh cấp phép khai thác mỏ nguyên vật liệu xây dựng tại các khu vực trọng điểm.
✅ Tạo điều kiện cho các nhà thầu sử dụng vật liệu thay thế để giảm áp lực cung ứng.
✅ Xây dựng cơ chế bình ổn giá vật liệu, tránh tình trạng tăng giá bất hợp lý.

4.3. Cải Cách Thủ Tục Hành Chính, Giảm Thiểu Chậm Trễ

✅ Đẩy nhanh quy trình thẩm định, phê duyệt các dự án đầu tư công.
✅ Ứng dụng công nghệ số trong quản lý dự án, giúp theo dõi tiến độ giải ngân hiệu quả hơn.
✅ Tăng cường trách nhiệm giải trình giữa các bộ, ngành, địa phương để nâng cao hiệu quả phối hợp.

4.4. Cho Phép Kéo Dài Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công

✅ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần sớm tổng hợp đề xuất kéo dài thời gian thực hiện dự án.
✅ Tránh tình trạng cắt giảm vốn nếu dự án có tiến độ chậm nhưng vẫn khả thi.
✅ Tạo cơ chế linh hoạt, cho phép điều chỉnh nguồn vốn giữa các dự án có tỷ lệ giải ngân khác nhau.

5. Triển Vọng Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công Năm 2025

Với mục tiêu hoàn thành 100% kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025, Chính phủ đang triển khai nhiều biện pháp đồng bộ để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm.

📌 Dự báo giai đoạn 2025:
🔹 Tăng cường kiểm tra, giám sát các dự án có vốn lớn, tránh tình trạng trì trệ.
🔹 Ưu tiên đầu tư vào các công trình giao thông, hạ tầng đô thị, năng lượng tái tạo.
🔹 Tiếp tục cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục để rút ngắn thời gian thực hiện dự án.

Với các giải pháp quyết liệt và cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên 90% trong năm 2025, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng hạ tầng quốc gia.

6. Kết Luận

Dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng tình trạng giải ngân vốn đầu tư công chưa đồng đều vẫn là thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế – xã hội. Để tăng tốc độ giải ngân trong năm 2025, cần tập trung vào cải cách thủ tục hành chính, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, đảm bảo nguồn cung nguyên vật liệu và có cơ chế linh hoạt trong việc gia hạn giải ngân vốn đầu tư.

🚀 Giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là nhiệm vụ tài chính, mà còn là động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển hạ tầng, tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng đời sống người dân!