Sản Xuất Công Nghiệp Năm 2025 – Động Lực Tăng Trưởng Kinh Tế Việt Nam

1. Tổng Quan Về Sản Xuất Công Nghiệp Đầu Năm 2025

Năm 2025, Bộ Công Thương đặt mục tiêu tăng trưởng 9 – 10% cho ngành sản xuất công nghiệp, một con số tham vọng trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang chịu nhiều biến động.

Tháng 01/2025 chứng kiến những ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán khiến số ngày làm việc giảm, làm chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam giảm còn 48,9 điểm – dưới ngưỡng 50 điểm tháng thứ hai liên tiếp, phản ánh sự sụt giảm trong sản lượng và đơn đặt hàng mới.

Dù vậy, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) vẫn duy trì mức tăng 0,6% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự phục hồi của một số ngành chủ chốt. Trong đó:

• Ngành chế biến, chế tạo tăng 1,6%.
• Ngành sản xuất và phân phối điện tăng 0,4%.
• Ngành quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 9,2%.
• Ngành khai khoáng giảm mạnh 10,4%.

Những con số này phản ánh sự phân hóa rõ nét giữa các ngành, khi một số lĩnh vực công nghiệp đang tăng trưởng mạnh trong khi những ngành khai khoáng, sản xuất hóa chất, thiết bị điện lại gặp khó khăn.

2. Những Ngành Công Nghiệp Trọng Điểm Tăng Trưởng Mạnh

Bất chấp những khó khăn từ bối cảnh kinh tế, nhiều lĩnh vực sản xuất công nghiệp vẫn ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể:

• Sản xuất xe có động cơ: +33,8%
• Sản xuất giường, tủ, bàn, ghế: +10,6%
• Sản xuất da và sản phẩm liên quan: +10,3%
• Sản xuất trang phục: +6,1%
• Dệt may: +4,2%
• Sản phẩm điện tử, máy tính, quang học: +3,8%
• Sản xuất thực phẩm chế biến: +2,1%

Sự tăng trưởng của các ngành này đến từ nhu cầu tiêu dùng nội địa và xuất khẩu tăng cao, cùng với xu hướng đầu tư mạnh vào sản xuất chế biến, chế tạo.

Đặc biệt, đầu tư nước ngoài vào ngành chế biến, chế tạo đạt hơn 3,09 tỷ USD trong tháng 01/2025, tăng 99,1% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy niềm tin mạnh mẽ của các nhà đầu tư vào triển vọng phát triển dài hạn của ngành công nghiệp Việt Nam.

3. Những Ngành Công Nghiệp Đang Gặp Khó Khăn

Ngược lại, một số ngành công nghiệp đang gặp áp lực lớn, khiến chỉ số IIP giảm sâu:

• Sản xuất thuốc, hóa dược, dược liệu: -29,1%
• Khai thác than: -20,1%
• Sản xuất thiết bị điện: -11,5%
• Sản xuất hóa chất: -8,4%
• Khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên: -6,5%

Các nguyên nhân chính khiến những ngành này sụt giảm gồm:

• Giá nguyên liệu đầu vào tăng cao, khiến chi phí sản xuất đội lên.
• Cầu thị trường sụt giảm, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thế giới chững lại.
• Yêu cầu môi trường khắt khe hơn, khiến các ngành khai thác tài nguyên thiên nhiên đối mặt với nhiều rào cản pháp lý.

4. Bức Tranh Công Nghiệp Tại Các Địa Phương

Mức tăng trưởng sản xuất công nghiệp không đồng đều giữa các địa phương:

Các địa phương có IIP tăng mạnh:

• Nam Định: +29,9%
• Bắc Kạn: +28,5%
• Bến Tre: +24,2%
• Bình Phước: +17%
• Hải Phòng: +16,3%

Những địa phương này có lợi thế thu hút đầu tư vào ngành chế biến, chế tạo và sản xuất hàng điện tử, giúp tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ.

Các địa phương có IIP giảm mạnh:

• TP. Hồ Chí Minh: -9,3%
• Hà Nội: -9,8%
• Đà Nẵng: -8,9%
• Hà Tĩnh: -10,4%

Việc sụt giảm chỉ số sản xuất công nghiệp tại các thành phố lớn cho thấy sự chững lại của hoạt động sản xuất do ảnh hưởng từ các yếu tố chi phí lao động tăng cao, chi phí mặt bằng leo thang và sự cạnh tranh gay gắt từ các khu vực khác.

5. Thách Thức Và Cơ Hội Trong Năm 2025

5.1. Những Thách Thức Chính

• Biến động kinh tế toàn cầu: Rủi ro suy thoái kinh tế ở Mỹ, châu Âu và Trung Quốc ảnh hưởng đến nhu cầu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
• Giá nguyên liệu thô tăng: Các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp vẫn đang đối mặt với giá nguyên liệu cao, làm giảm biên lợi nhuận.
• Cạnh tranh gay gắt: Nhiều doanh nghiệp đang phải cạnh tranh với các quốc gia có nền công nghiệp mạnh như Trung Quốc, Ấn Độ.

5.2. Những Cơ Hội Lớn

• Thu hút đầu tư FDI mạnh mẽ: Sự quan tâm của các tập đoàn đa quốc gia vào ngành chế biến, chế tạo, sản xuất điện tử giúp Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn.
• Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp: Chính phủ tiếp tục có các chính sách ưu đãi thuế, cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp sản xuất.
• Chuyển đổi công nghệ số: Xu hướng ứng dụng công nghệ 4.0, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) đang giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh.

6. Giải Pháp Để Sản Xuất Công Nghiệp Tiếp Tục Làm Động Lực Tăng Trưởng

6.1. Cải Thiện Môi Trường Đầu Tư Và Hỗ Trợ Doanh Nghiệp

• Đẩy mạnh cải cách hành chính, giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian cấp phép đầu tư, thủ tục hải quan.
• Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, giúp họ mở rộng sản xuất.

6.2. Đẩy Mạnh Ứng Dụng Công Nghệ Cao Trong Sản Xuất

• Khuyến khích các doanh nghiệp công nghiệp chuyển đổi sang sản xuất thông minh, sử dụng robot và tự động hóa.
• Tăng cường nghiên cứu và phát triển (R&D) để cải tiến sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng.

6.3. Mở Rộng Thị Trường Xuất Khẩu

• Việt Nam cần tận dụng các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với EU, Nhật Bản, Hàn Quốc để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
• Khuyến khích doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, gia tăng xuất khẩu hàng công nghiệp chế biến, chế tạo.

7. Kết Luận

Dù gặp nhiều thách thức, sản xuất công nghiệp vẫn là trụ cột tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2025. Việc thu hút mạnh dòng vốn FDI, cải thiện môi trường kinh doanh, đẩy mạnh công nghệ và mở rộng thị trường xuất khẩu sẽ giúp ngành công nghiệp duy trì đà phát triển, đóng góp quan trọng vào GDP cả nước.